Smartelijk gedenken

Deze eenzaamheid heeft geen stilte
jouw lach komt uit de stoel
je geur nog uit de planken muur
deze eenzaamheid heeft geen rust
telkens weer trek je aan mij
om met jouw schim te spelen
het herleven van elk ogenblik
is ploeteren in oude sporen

Ik raap je schaduw op
om lief te hebben,
iemand lief, lief te hebben

Saya Yasmine Amores (Cándani), 36

“Deze eenzaamheid heeft geen stilte,” zegt de dichteres. Zij opent vensters in mijn geest. Je wenst stilte in je hoofd op momenten dat stemmen luidruchtig strijden om jouw aandacht. Stilte is het rustig worden van je opgewonden hart. Het is de wegtrekkende buikpijn waarvan je wakker ligt, alleen op je kamer.

Uit de stoel hoor je een lach opkomen. De jaren-zeventig-schrootjes aan de wand walmen herinneringen. Je ziet zijn gezicht in je kamer, of haar schouders, je wil iemand vastpakken, maar je grijpt mis. Je geliefde is er niet meer. Je bent alleen, maar het is niet stil.
“deze eenzaamheid heeft geen rust.”

Kunnen de doden de nabestaanden niet met rust laten? “telkens weer trek je aan mij / om met jouw schim te spelen”. Weten de doden wel dat hun spel ons ploeteren is, in oude sporen? We waren namelijk gehecht. Zij zijn als een pleister met een ruk van ons lijf verwijderd. Wat rest is een vurige plek, een wond die niet echt heelt.

“Sterk als de dood is de liefde, beklemmend als het dodenrijk de hartstocht.” Dat schrijft een andere dichter. Zijn of haar naam is onbekend. Het is een fragment uit een bundel liefdesliederen, die opgenomen is in de Bijbel: het Hooglied (8,6). Jan Fokkelman leert je even goed luisteren naar deze bekende liedregel:

“Dit vers wordt in trouwdiensten vaak uitgelegd alsof er staat dat de liefde sterker is dan de dood. Maar is dat wel in overeenstemming met de betogende context, de strofe van reflectie, en met de vermanende toon en inhoud van het drievoudige refrein?” (De Bijbel Literair, 381).

Hij denkt van niet. Daarom biedt hij deze vertaling van het Hebreeuws: “Ja, grimmig als de dood is de liefde, hard als de Hades de hartstocht.” Met de liefde kan je niet dollen, net zo min als je dat met de dood kunt doen. Dat moeten de levenden op aarde samen leren. Maar weten de schimmen het ook? Rouwen is geen spelletje. Hoe kunnen wij de schimmen beminnen? Je hebt elkaar gevoeld, getast, geproefd en gestreeld. Maar het lichaam is weg. Wat rest? Een schaduw van de werkelijkheid.

“Ik raap je schaduw op
om lief te hebben,
iemand lief, lief te hebben”

Prachtige, smartelijke poëtische passie.


De schrijfster/kunstschilder Saya Yasmine Amores publiceerde voorheen onder de pseudoniem Cándani. Klik hier.
Naar aanleiding van: Cándani, Vanwaar je dacht te vertrekken sta je geplant. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1993.
Jan Fokkelman en Wim Weren, De Bijbel Literair: Opbouw en gedachtegang van de bijbelse geschriften en hun onderlinge relaties. Zoetermeer/Kapellen: Meinema/Pelckmans, 2003,

Eén gedachte over “Smartelijk gedenken

  1. Ai ,Yasmien heel mooie gedichten, jou doorzettingsvermogen heeft geleid dat je dit alles voor elkaar hebt gekregen.
    Ben echt heel trots op jou .
    Never give up .
    Grtjs Sekhar

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *